Archief van
Maand: juni 2021

Eerste hulp bij Hyperventilatie

Eerste hulp bij Hyperventilatie

Onze ademhaling wordt in ons lichaam aangestuurd via de hersenstam. Verschillende receptoren (ontvangers) zorgen er voor da de ademhaling wordt aangepast aan de omstandigheden, zoals je lichaamsbeweging. Dit gebeurd zonder dat je over hierna na te denken  of dat je er wat voor moet doen. Aan het eind van onze luchtweg in de bronchioli, vindt de zuurstofuitwisseling plaats. Zuurstof wordt opgenomen en  koolstofdioxide (en wat ander afvalgassen) wordt afgegeven aan de buitenlucht. Gemiddeld adem je in rust 12 tot 16 per minuut en adem je 400 tot 600 ml lucht in en  uit. In de droge lucht zit 21% zuurstof daar gebruik je slechts 4% van, en de rest adem je uit

Wat is hyperventilatie?
Bij hyperventilatie adem je sneller dan op dat moment past bij de behoefte van je lichaam. Daardoor ontstaat er een incomplete gas uitwisseling. Je lichaam heeft onvoldoende de gelegenheid om de afvalstoffen uit te ademen, maar de hoeveelheid kooldioxide daalt ook en als gevolg daarvan de hoeveelheid opgenomen zuurstof in de weefsels. Ons lichaam is erg gevoelig voor de balans tussen al die gassen, hierdoor kan je duizelig worden, en kunnen je vingers gaan tintelen, je krijg een sneller hartslag en kun je gaan transpireren. Anders dan bij een normale ademhaling wordt hyperventilatie vaak extra aangezet door het middenrif aan te spannen of door buikademhaling. Voor veel slachtoffers is hyperventilatie angstig.

Oorzaken van Hyperventilatie
Anders dan bij een normale snelle ademhaling (tachypnoe), heeft hyperventilatie in de meest voorkomende vorm geen fysieke oorzaak. De reden waarom iemand hyperventileert is vaak van psychische aard. Dat betekent echter niet dat een slachtoffer zich aanstelt en betekent ook al niet dat hyperventilatie onschuldig is. Doordat een slachtoffer een bepaalde situatie  ervaart, zodat angst, paniek of boosheid, reageert hij of zij onbewust met hyperventilatie. Het angstige gevoel dat hyperventilatie vervolgens veroorzaakt kan de situatie verder verslechteren.

Eerste hulp bij hyperventilatie
Bedenk je wat zelf zou voelen als je hyperventileert. Dat is angstig, door begrip te tonen voor het slachtoffer en zelf rustig te blijven heeft je eerste hulp effect. Neem het slachtoffer mee naar een rustige plaats, leg uit wat er gebeurt als dit de eerste keer is dat iemand hyperventileert.
Voorheen werd aanbevolen dat iemand in een zak in en uit ademt. Tegenwoordig raden we je aan dit niet meer aan. Elk persoon verschilt en daar mee ook de lichaamsgrootte en  het ademteugvolume. Daarom is het voor een leek moeilijk. Het doel bij de eerste hulp is vooral de uitademing te verlengen, je ademhaling moet je ook reguleren als je praat. Spreek dus met het slachtoffer, maar stel vooral vragen zodat de persoon zijn stem moet gebruiken. Je kunt de persoon ook vragen om in een ademteug hardop terug te tellen van 20 naar 0. Het zal een paar keer duren voordat lukt, maar heeft een positief effect dat de hyperventilatie in de meeste gevallen wordt opgeheven, bij kinderen kan je proberen een liedje te zingen. Laat en slachtoffer een bepaalde houding aan tenemen die ze zelf prettig vinden, veel slachtoffers willen niet zitten, accepteer dit maar blijf dichtbij het slachtoffer. Geef niet gelijk op, hyperventilatie stopt niet in een minuut, blijft de aanval echter volhouden, roep dan professionele  hulp in (112) voor de professoinals of vergevorderden  kan een non-rebreathing masker worden toegepast met een hoge flow (6/8l/m) en lage 02.

© 2021 John van de Last

Belang van koelen

Belang van koelen

Bij sport wedstrijden komt dit vaak voor, het door de enkel gaan of een andere kneuzing. Waarom is het goed koelen belangrijk en waarom kan warmte pas later nuttig zijn?

Na een kneuzing of verstuiking/verzwikking scheuren kleine bloedvaten, hierdoor lekt bloed in het omliggend weefsel. Het weefsel zwelt daardoor en wordt warm, het bloed verspreidt zich onder het oppervlak van de huid, waardoor de huid rood wordt. Na een paar dagen verandert de kleur (paarsig/blauw/groenig) dit is het samenspel van zuurstof en hemoglobine in het bloed, het lichaam ruimt het ontsnapte bloed zelf op. Door het bloed dat buiten de bloedvaten treedt zwelt het lichaamsdeel ook andere bloedvaten kunnen daardoor beschadigt raken en spieren komen in gedrang. Dit verklaart de pijn en stijfheid in een gekneusd of verzwikt/verstuikt lichaamsdeel.

In de eerste 24-48 uur na een ongeval is koelen het meest nuttig als de kou in de huid trekt trekken de bloedvaten samen. De toevoer buiten het bloedvat wordt daarmee beperkt, hierdoor wordt de schade beperkt, ook wordt de kou de zenuwen vlak onder de huid verdoofd, waardoor je minder pijn voelt. De zuurstofwisseling in het weefsel is effectiever, hierdoor wordt het genezingsproces versnelt.

Koelen
Om een kneuzing/verstuiking/verzwikking goed te koelen ben je 10 tot 20 minuten bezig. Bij warm weer zal  je dan meerdere coldpacks moeten gebruiken. Ook wordt er wel coldspray gebruikt maar dit heeft weinig effect want na ongeveer 3 minuten is dit uitgewerkt. Als je coldspray gebruikt spuit het dan niet rechtstreeks op de huid, dit is slecht je krijgt dan bevriezing van de huid. Lauw/koud stromend water is natuurlijk ook een goede remedie zeker bij kneuzingen/verzwikkingen. (een beschadiging van spieren en pezen krijg je door abnormale beweging), bij vingers en tenen is het verstandig om 10 tot 15 minuten te koelen met een korte pauze hier tussen dit ivm dat de lichaamsdelen kleiner zijn. Overigens kan een kleine kneuzing op beide manieren gekoeld worden het kan geen kwaad om de aandacht van de pijn af te leiden.

Warmte therapie
Na 48 uur kan het nuttig zijn het lichaamsdeel begint te slinken, en door warmte (hot packs) beginnen de spieren te ontspannen, waardoor de bewegelijkheid zal vergroten

 

© 2021 John van de Last